Geç Konuşma Nedir? Geç Konuşma (Late Talker)
İki yaşını doldurmuş olmasına rağmen konuştukları kelime sayısı henüz 50’yi geçmeyen çocuklar geç konuşanlar (Late Talker) olarak adlandırılırlar. Bu çocuklar diğer bütün gelişim alanlarında herhangi bir gerilik olmamasına rağmen konuşmaya yaşıtlarına oranla geç başlarlar. Geç konuşan çocuklarda herhangi bir duyma bozukluğunun olmadığının saptanması önemlidir. Geç konuşan çocuklar bu zaman aralığında (iki yıl) çok nadiren veya hiç iki kelimelik cümleler (baba gel, anne al gibi) kuramazlar.
Geç konuşan çocukların hemen hemen yarısı 3 yaşına kadar geri kalmış dil becerilerini geliştirerek yaşıtlarını yakalamayı başarırlar. Yani anadilinin temel prensiplerini kavrar ve konuşabilirler. Bu çocuklar literatürde Late Bloomer (geç açan çiçek gibi) olarak adlandırılırlar. Üç yaşına kadar normal konuşma becerlerini kazanmalarında hangi kriterlerin (jest ve mimikler, zengin uyarıcılarla dolu çevre, çocukla oynanan oyunlar v.b.) önemli olduğu veya gerçekten geç konuşan bütün çocukların yarısı late bloomer olup olmadığı henüz netlik kazanmış değildir.
Çocukların diğer yarısı 3 yaşına kadar geri kaldıkları alanlarda bir ilerleme sağlamaz ve konuşma geriliği devam eder. Burada söz konusu geç konuşma spesifik gelişimsel dil bozukluğu olarak adlandırılır.
Spesifik olarak adlandırılmasının nedeni diğer gelişimsel alanlarda herhangi bir geriliğe veya bozukluğa (zihinsel engellilik, duyma bozukluğu) rastlanmamasıdır.
Sadece çocukla yakından ilgilenen kişiler onun ne söylediğini anlayabilirler. Bir çok kelime bazı harfler yutulduğundan veya başka harflerle değiştirildiğinden dışarıdakiler için anlaşılması pek de kolay değildir
Spesifik gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların mutlaka uzman ve yetkili bir terapistten dil ve konuşma bozuklukları tedavisi alması gerekir. Çocuğun terapiye ne zaman götürülmesi gerektiği sorusuna cevap olarak, ne kadar erken gidilirse o kadar iyi olur diyebiliriz. Her ne kadar bazı uzmanlar bekleyip görmenin gerekliliğine savunsada, konu uzmanlarının çoğunluğu terapiye mümkün olduğunca erken başlamayı önermektedir.
| Late Talker (Geç Konuşanlar) Bütün çocukların % 13 – 20 si | ||
Late Bloomer | Spesifik Dil Gelişim Bozukluğu |
Genel olarak dil gelişiminde farklı faktörlerin önemli rolleri vardır. Burada çocuğa konuşmanın kurallarını ve melodisini sunan anne- babanın yanı sıra çocuğun kendisi de önemli bir rol oynar. Bunların dışında genetik ve biyololojik faktölerlerde dil gelişiminde önemli bir role sahiptirler.
Buradan yola çıkarak herhangi bir dil ve konuşma bozukluğunun oluşabilmesinde tek bir neden etkilidir diyemeyiz. Bir bozukluğun meydana gelmesinde herzaman bir den fazla faktör etkileşim içindedir ve bunlar dil gelişimini olumsuz etkilerler.
Bir çok araştırmada gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların, bu sorunu yaşamayan yaşıtlarına nazaran dilsel uyarıcıları daha az ve daha yavaş içselleştirebildikleri, kavrayabildikleri ıspatlanmıştır. Bu çocuklar normal çocuklarla karşılaştırıldıklarında kısa süreli hafızada sözel becerileri saklayabilme yeteneklerinde bir zayıflık gözlenmiştir.
Gelişimsel Dil Bozukluğunun Nedenlerini Açıklamaya Çalışan Bazı Teoriler
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların zihinsel aktivitelerinde ne derece bir farklılık olduğu henüz tartışılmaktadır.
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklarda, akustik uyarıcıların kulak yolu ile beyne ulaşması daha uzun sürer. Buradaki tartışmalar zihinsel olgunluk ekseninde yapılmaktadır.
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklarda beynin anatomik yapısının farklı olduğunu savunan teoriler de vardır. Fakat bu anatomik farklılığın mı gelişimsel dil bozukluğuna neden olduğu yoksa, konuşma bozukluğunun sonucunda mı beyinde anatomik farklıklıklar oluştuğu hala tartışma konusudur.